Bỏ tinh bột để giảm cân, bác sĩ nói đó là sai lầm nghiêm trọng!

Trong chế độ ăn, tỉ trọng tinh bột bao giờ cũng chiếm cao nhất (60 - 70%). Nên điều đầu tiên người ta nghĩ tới khi giảm cân là cắt giảm bớt phần tinh bột.

Tại sao lại hạn chế tinh bột?

Không phải ngẫu nhiên trong chế độ ăn giảm béo, người ta lại đề xuất giảm ăn tinh bột. Trong các thực phẩm ăn vào, ta có thể chia chúng thành 3 nhóm thực phẩm cung cấp đa chất dinh dưỡng. Đó là: Thực phẩm cung cấp chất tinh bột như: cơm, gạo, mì, bún; thực phẩm cung cấp chất béo như: dầu, mỡ; thực phẩm cung cấp chất đạm thịt, cá, trứng, sữa.

Nhiều người bỏ tinh bột để giảm cân, PGĐ BV Nội tiết nhấn mạnh đó là sai lầm nghiêm trọng!

Béo phì là do sự mất cân bằng năng lượng - Năng lượng ăn vào lớn hơn lượng năng lượng sử dụng. Ảnh: Trí thức trẻ

Lý giải trên khía cạnh năng lượng, người ta cho rằng, béo phì chẳng qua là do sự mất cân bằng năng lượng, trong đó, lượng năng lượng ăn vào lớn hơn lượng năng lượng sử dụng.

Điều đó dẫn đến việc dư thừa năng lượng. Phần năng lượng dư thừa sẽ được tích trữ và trở thành nguồn cơn của béo.

Trong chế độ ăn, tỉ trọng tinh bột bao giờ cũng chiếm cao nhất (60 - 70%). Nên điều đầu tiên người ta nghĩ tới, muốn giảm béo, có lẽ cần cắt giảm bớt phần tinh bột đi, thì có thể giảm được béo.

Cái gì nhiều thì cần gọt bỏ, đó cũng là lẽ tất yếu của tự nhiên. Song thực tình, điều đó cũng chỉ là sự khơi mào mở đầu cho các nhà khoa học.

Điều mà giới khoa học quan tâm nhiều hơn trong khía cạnh giảm ăn tinh bột đó là cách thức đi lại của tinh bột trong cơ thể chúng ta.

Việc hạn chế tinh bột thực sự có ích lợi với việc giảm cân

Nếu xét theo khía cạnh này, ta có thể ví tinh bột là trạm trung chuyển lớn nhất và đa dụng nhất trong các chất dinh dưỡng. Nó thể dễ dàng chuyển thành chất béo và chất béo lại dễ dàng chuyển thành hậu tinh bột để tạo năng lượng.

Nhiều người bỏ tinh bột để giảm cân, PGĐ BV Nội tiết nhấn mạnh đó là sai lầm nghiêm trọng!

Tinh bột có nhiều trong bánh mì. Ảnh: grubstreet.com 

Con đường phổ thông của tinh bột trong cơ thể đó là con đường đốt cháy tạo năng lượng. Nó sẽ được phân cắt thành các phân tử đường đơn là glucose.

Loại đường này sau đó được chuyển hóa và thành các phân tử acetyl-coA. Acetyl-coA tiếp tục được đi vào chu trình Krebs và màn tạo ra năng lượng thực sự được bắt đầu. Hàng loại ATP được tạo ra như vũ bão và cơ thể chỉ việc lấy để dùng.

Mọi sự sẽ chẳng có gì là rắc rối nếu như chúng trong tầm kiểm soát. Nếu lỡ chẳng may ăn nhiều tinh bột vào thì sao? Mức ATP cơ thể cần không nhiều đến mức nhiều như miệng đưa vào, tất yếu tinh bột dư thừa.

Lượng tinh bột dư thừa này đương nhiên sẽ được đưa tới gan để dự trữ ở đấy. Các phân tử đường được tạo ra từ tinh bột do quá trình tiêu hóa tại ruột, thì nay được chuyên chở về gan, lại đi theo con đường oằn ngược trở lại, tái tổ hợp lại tinh bột dự trữ ở gan.

Nhưng điều không may mắn là gan cũng chỉ có hạn, nó chỉ có thể dự trữ một mức nào đó tinh bột mà thôi. Nếu một cơ thể người nặng khoảng 60 - 70kg như một người nam giới trưởng thành vạm vỡ, thì gan cùng lắm chỉ tích được chừng 5% khối lượng của nó, tương đương với 100 - 150g glycogen mà thôi (glycogen là dạng dự trữ của tinh bột). Lượng này không thể chứa hết được lượng tinh bột đã được chủ nhân ăn vào quá nhiều. 

Lúc này, cơ thể có một cách thích nghi khác, đó là tập trung chuyển hết glucose dư thừa hay là tinh bột sau chuyển hóa thành acetyl-coA.

Acetyl-coA sẽ không đi vào vòng Krebs để tạo ra năng lượng nữa mà sẽ đi vào chu trình ngược để tái tổng hợp ra chất béo. Và chất béo cứ thế tích tụ, tích tụ, đến đủ chừng mực thì tạo ra béo phì.

Bỏ tinh bột để giảm cân, bác sĩ nói đó là sai lầm nghiêm trọng!

Hạn chế ăn đồ có tinh bột, uống nước ngọt là cách để ngăn ngừa béo phì. Ảnh: Health

Mức độ acetyl-coA được tạo ra từ tinh bột là vô cùng nhiều, nhiều tới mức người ta thường lấy cơ sở của acetyl-coA là tinh bột.

Nên điều đầu tiên người ta nghĩ tới khi muốn kiểm soát béo phì, ngoài chất béo, là tinh bột, có lẽ cũng không có gì là khó hiểu. Vì con đường biến tinh bột dư thừa thành chất béo nó dễ dàng như bạn lật bàn tay lên vậy.

Tuy nhiên, quan điểm không ăn tinh bột là sai lầm trầm trọng

Theo khuyến cáo của thế giới, 1 ngày tối thiểu phải ăn 130 gram tinh bột vì não của chúng ta hoạt động nhờ đường. Não chỉ sử dụng đường, không sử dụng chất béo, thịt. 50 – 60 % chất bột đường được não sử dụng nên nếu chúng ta bỏ qua bột đường, thấy đường máu cao mà không ăn tinh bột chính là cách làm sai lầm.

Nếu không ăn tinh bột, khi não cần đường để hoạt động mà không có, cơ thể bắt buộc phải lấy nguồn từ thịt, chất béo để chuyển hóa thành đường.

Đây là quá trình chuyển hoá phức tạp hơn, từ đó sản sinh ra các chất không tốt cho cơ thể. Do phải đào thải trong quá trình chuyển hoá, nên các chuyên gia đã tính toán, ít nhất 1 ngày mỗi người cần phải ăn đủ 130 gram tinh bột.

Trong một hội thảo về phương pháp giảm cân khoa học tại Hà Nội. Tiến sĩ Lê Bạch Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho hay: Hiện nay, có khá nhiều phương pháp giảm cân nhưng Viện Dinh dưỡng Quốc gia chưa bao giờ khuyến cáo một chế độ nhịn ăn hoàn toàn hoặc ăn quá ít cacbonhydrat (các chất bột, đường).

Nhiều người bỏ tinh bột để giảm cân, PGĐ BV Nội tiết nhấn mạnh đó là sai lầm nghiêm trọng!

Không ăn tinh bột là sai lầm trầm trọng. Ảnh: LifeHack

Trên mạng xã hội Facebook hay các diễn đàn trực tuyến, có nhiều nhóm, hội được lập nên với cái tên như Hội giảm cân Low Carb, DAS Diet... chia sẻ bí quyết giảm cân, giảm béo bằng phương pháp Low-carb.

Đây là phương pháp giảm béo do bác sĩ R.Atkins (Mỹ) thiết kế cách đây mấy chục năm, tập trung vào những thức ăn có hàm lượng dưỡng chất cao không qua chế biến (như gạo lức, lúa mì nguyên hạt), ăn đủ chất đạm, bổ sung vitamin, muối khoáng và các axit béo thiết yếu, hạn chế tiêu thụ bột-đường chế biến.

Phương pháp này được áp dụng khá lâu ở rất nhiều quốc gia trên thế giới, nhất là Mỹ. Hơn một năm trở lại đây, phong trào này khá nở rộ tại Việt Nam... 

Thạc sĩ Doãn Tường Vi, Trưởng khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện 198 cho biết, carbonhydrate là thủ phạm chính gây ra mỡ thừa ở bụng, mông, đùi.

Chất này có trong cơm, bánh mì, bột mì, khoai tây, mì, cà rốt, hoa quả, một số loại rau nhiều tinh bột... Vì thế muốn giảm cân hoặc duy trì cân nặng, cắt giảm lượng carbonhydrate tiêu thụ hàng ngày cũng là một cách hay.

Dù vậy, theo bác sĩ cắt giảm lượng carbonhydrate không có nghĩa là cắt bỏ hoàn toàn các thực phẩm chứa chất này. Vì cơ thể con người cần đảm bảo đủ 4 nhóm chất quan trọng là bột đường, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.

Nếu thiếu một trong các chất này có thể khiến cơ thể suy yếu, rối loạn chuyển hóa, trong khi đa số những người thừa cân, béo phì đều đã bị rối loạn phần nào.

Nhiều người bỏ tinh bột để giảm cân, PGĐ BV Nội tiết nhấn mạnh đó là sai lầm nghiêm trọng!

Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, cá, ăn các đồ luộc, hấp cho bớt năng lượng, kết hợp với chế độ vận động hợp lý để giảm cân. Ảnh: Trí thức trẻ 

Bà Tường Vi cho rằng, nếu muốn giảm cân bằng cách giảm chất bột - đường, cần ăn theo chế độ giảm từ từ.

Muốn ăn ít cơm, trong bữa ăn có thể dùng rau xanh và uống nước trước để làm đầy dạ dày, bớt cảm giác thèm ăn. Nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, cá, ăn các đồ luộc, hấp cho bớt năng lượng, kết hợp với chế độ vận động hợp lý.

"Mọi việc phải tiến hành từ từ, càng muốn giảm béo nhanh, càng dễ thất bại", bác sĩ cho hay.

Dũng Linh (T/h)

Theo VietQ