Các thiết bị chống muỗi liệu có hiệu quả như lời quảng cáo

Dịch sốt xuất huyết đang bùng phát tại nhiều nơi trên địa bàn Hà Nội, nhiều gia đình đã không ngần ngại chi nhiều tiền cho các sản phẩm chống muỗi, nhưng liệu chúng có thật sự hiệu quả ?

Năm nay dịch sốt xuất huyết bùng phát mạnh tại Hà Nội, hiện đã ghi nhận gần 10.000 ca mắc, tăng 3,2 lần so với cùng kỳ năm 2021, vượt mức trung bình giai đoạn 2019-2020. Hà Nội ghi nhận 12 người tử vong, trong khi năm 2021 không có người nào chết vì sốt xuất huyết. Theo dự báo, đỉnh dịch sốt xuất huyết ở Thủ đô sẽ là trung tuần tháng 11 đến tháng 12, nguy cơ có nhiều ca nặng. Hiện nay, nhiều ổ dịch còn tồn đọng, nhiều nơi có nguy cơ bùng phát thành dịch như công trường xây dựng, khu nhà trọ…

Nhằm phòng tránh tình trạng này, nhiều người đã tìm đến các thiết bị chống muỗi, có nhiều tính năng ưu việt hơn các sản phẩm chống muỗi thông thường. Không khó để tìm mua các sản phẩm này, trên các trang thương mại điện tử như shopee, Lazada hay Tiki, các sản phẩm máy đuổi muỗi được chào bán nhan nhan. Sản phẩm có tên máy đuổi chuột, ruồi, muỗi, kiến, gián; Máy đuổi muỗi, đèn đuổi muỗi; Đèn bắt muỗi thông minh; Máy đuổi bắt muỗi và diệt côn trùng hiệu quả... được quảng cáo có giá bán từ vài chục đến vài trăm ngàn đồng. Từ công nghệ sóng siêu âm đến sóng điện từ, dòng sản phẩm máy đuổi muỗi, côn trùng được rất nhiều người tìm mua.

cac-thiet-bi-chong-muoi-lieu-co-hieu-qua-nhu-loi-quang-cao

 Các sản phẩm máy chống muỗi, máy đuổi muỗi được quảng cáo rất nhiều trên các trang thương mại điện tử

Tuy nhiên, lý giải cho cơn sốt "sản phẩm chống muỗi" này, theo TS vật lý Nguyễn Văn Khải, nguyên cán bộ Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam khẳng định không có loại máy nào đuổi được côn trùng, dù được quảng cáo là công nghệ gì.

TS vật lý Nguyễn Văn Khải cho biết rất nhiều người mua máy đuổi côn trùng than thở rằng đúng là "tiền mất, muỗi vẫn còn". Theo đó thì quảng cáo cho dòng sản phẩm này thường được dùng bằng những thuật ngữ tưởng như rất khoa học, nhưng thực ra lại là một trò bịp bợm. Sóng điện từ có thể đuổi được côn trùng, nhưng chỉ có tác dụng trong một môi trường với cường độ sóng nhất định. Còn trong môi trường sống bình thường của con người, sóng điện từ thường không có tác động gì nhiều đến côn trùng. Hơn nữa, sóng điện từ vốn không có lợi cho sức khỏe con người.

Hay nhiều loại máy đuổi muỗi quảng cáo là dùng công nghệ sóng siêu âm. Sóng âm dưới ngưỡng 20Hz là hạ âm, trên 20.000Hz (20KHz) gọi là siêu âm. Tai con người có thể nghe được trong khoảng tần số âm thanh từ 20-20.000Hz (20KHz). Trong khi đó, các thiết bị đuổi muỗi bằng sóng âm được quảng cáo là sử dụng sóng có dải tần từ 16-65KHz, dù có thể không gây ảnh hưởng tới thính lực và cấu trúc tai nhưng có thể gây ảnh hưởng tới sức khoẻ.

Nhiều nghiên cứu cho thấy hạ âm gây ra những ảnh hưởng tức thì cho sức khỏe như chóng mặt, nôn nao, khó chịu, nhức đầu, đau nhức khớp. Nguyên nhân do sóng hạ âm làm cho các phân tử ở tế bào dao động ở mức vi thể.

cac-thiet-bi-chong-muoi-lieu-co-hieu-qua-nhu-loi-quang-cao
GS Bùi Công Hiển, Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng, không có một nghiên cứu hay cơ sở khoa học nào chứng minh những phần mềm đuổi muỗi này có tác dụng. Về nguyên lý, những âm thanh trong giao tiếp sinh học có thể hấp dẫn hoặc xua đuổi côn trùng, nhưng đối với những loại muỗi nào, tần số bao nhiêu thì phải tính toán cụ thể. Các thiết bị đuổi muỗi điện tử bằng sóng siêu âm là không có tác dụng ngăn ngừa muỗi cắn. Nhiều khi quảng cáo chỉ dựa trên nguyên lý, còn thực tế thì không.

Các cách đuổi muỗi an toàn

Theo TS Nguyễn Văn Khải thì phòng tránh côn trùng hiệu quả nhất là nhà cửa phải sạch sẽ, rác phải được thu gom cẩn thận, nguồn nước phải sạch, không có các cốc nước, bể nước lưu cữu. Nếu trồng cây thì phải thường xuyên dọn dẹp, cắt tỉa, tránh biến vườn cây thành nơi trú ngụ của côn trùng. Ngoài ra có thể áp dụng các biện pháp truyền thống như sử dụng các loại cây, cỏ đốt để đuổi côn trùng, dùng tinh dầu để côn trùng sợ…

GS Bùi Công Hiển cho biết, các loài muỗi, đặc biệt muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết thường gây ra các vụ dịch ở những nơi đông dân và kém vệ sinh môi trường. Muỗi truyền bệnh rất thích đẻ trứng vào chỗ nước sạch hay nước mưa, thậm chí ngay một chén nước nhỏ, một lọ cắm hoa, một đĩa nước chống ẩm trong phòng điều hoa, một vũng nước nhỏ ở mái che, ban công… thậm chí ở khay đựng bát đĩa trong bếp còn đọng nước. Có thể nói không có nước thì muỗi không tồn tại.

Ngoài ra, người dân còn có thể áp dụng một số cách như:

Sử dụng màn chống muỗi chất lượng cao

Ngủ màn là biện pháp tối ưu để phòng bệnh sốt xuất huyết. Đến nay, biện pháp đơn giản vẫn còn nguyên tác dụng. Đặc biệt, chi phí sử dụng không cao và phát huy tác dụng trong thời gian dài. Các loại màn mỏng, nhẹ và có kiểu đan dày là sự lựa chọn hoàn hảo để muỗi không thể tiếp cận vào buổi tối. Treo màn lên hoặc gấp gọn màn để tránh muỗi không thể xâm nhập hoặc dùng chúng để che cửa sổ, cửa ra vào.

Bôi thuốc chống muỗi

Phương pháp này tuy được nhiều người sử dụng nhưng có trường hợp bị dị ứng, mẩn ngứa, đặc biệt là trẻ em có làn da nhạy cảm. Thuốc chống muỗi thường chứa các hoạt chất như: DEET, tinh dầu, nepetalactone… Trong đó, hoạt chất DEET từ lâu được coi như thành phần diệt côn trùng tốt nhất. Để an toàn cho người sử dụng, nên thử dùng trước cho một vùng da nhỏ mặt trong cánh tay. Nếu không xuất hiện kích ứng, mẩn ngứa thì mới bôi lên vị trí khác. Đối với trẻ nhỏ, trước khi đi ngủ trong màn, cha mẹ hãy lau sạch vị trí bôi thuốc chống muỗi cho sạch sẽ để loại bỏ tất cả hoạt chất thuốc chống muỗi.

Lắp đặt lưới chống muỗi

Việc lắp đặt lưới chống muỗi được cho là cần thiết khi có trẻ nhỏ trong nhà. Có thể lắp đặt ở các ô thoáng, cửa sổ và cửa ra vào. Biện pháp này có khả năng ngăn muỗi hiệu quả. Và có tác dụng tạo không khí thoáng mát trong phòng, ngăn cản ánh sáng.

Đốt tinh dầu

Muỗi rất sợ mùi hương của tinh dầu. Đốt dầu long não hoặc nhỏ vài giọt vào nước lau sàn nhà, sau đó đóng kín tất cả các cửa ra vào và cửa sổ khoảng 15-20 phút. Mùi hương tinh dầu sẽ khiến muỗi trú ngụ trong phòng phải bay hết đi.

Theo VietQ