Chuyên gia chỉ ra các biểu hiện bộ phận cơ thể bị khói bụi làm gây bệnh và cách bảo vệ

Trước những nguy hiểm của khói bụi rơm rác,bụi mịn... những ngày qua làm nhiều người dân lo lắng, Giáo sư – TS. BS Phạm Thị Bích Đào hướng dẫn người dân cách tự bảo vệ mình.

Khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?

Thời gian gần đây, không chỉ Việt Nam (đặc biệt ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh) mà nhiều nước trên thế giới "nóng" về tình trạng ô nhiễm không khí do bụi mịn như Trung Quốc, Singapore, Malaysia, Ấn Độ, Anh, Pháp....

Vậy khói bụi có thể ảnh hưởng đến những bộ phận nào của cơ thể?

Đầu tiên phải kể đến là đường hô hấp. Bình thường, với lượng bụi trong giới hạn cho phép, biểu mô đường hô hấp là biểu mô hình trụ, có lông chuyển và các tuyến chế tiết đồng thời có hệ thống thảm nhầy trên bề mặt chứa các tế bào đại thực bào - có nhiệm vụ bắt giữ bụi bẩn và tạo thành gỉ mũi.

Khi bụi vượt quá ngưỡng cho phép, cơ chế bào vệ không còn đủ khả năng làm sạch không khí nữa, lúc này, các tác nhân trong khói bụi hít vào đường thở sẽ kích thích và gây bệnh.

Tai mũi họng

• Những người có cơ địa dị ứng sẵn có rất dễ xuất hiện viêm mũi họng dị ứng: Khi xuất hiện sẽ hắt hơi từng tràng, chảy nước mũi trong và ngạt tắc mũi thường xuyên.

• Ngứa họng ho thường xuyên kèm theo đờm trong hoặc đặc.

• Khàn tiếng, nói khó.

• Đau rát họng nhất là khi đi ra nơi nhiều bụi.

Đường hô hấp dưới

Khí, phế quản, phế nang, nhất là những người sẵn có bệnh lý hô hấp mạn tính (tâm phế mạn, hen phế quản, viêm phế quản mạn…) sẽ có cảm giác ngực mình nặng hơn, xuất hiện ho nhiều về đêm giai đoạn đầu, sau đó ho liên tục cả ngày kèm theo khạc đờm vàng xanh.

Da: là cơ quan có bề mặt lớn nhất trong cơ thể, đây cũng chính là bộ phận có khả năng tự đào thải độc tố hiệu quả. Cơ chế đào thải độc tố của cơ quan này là thông qua việc "đổ mồ hôi" khi lỗ chân lông mở và thoát những "giọt" lấm tấm trên da mang theo những chất độc trong cơ thể ra bên ngoài.

Khi quá nhiều bụi, lớp biểu bì phủ trên cùng của da không đủ thời gian tạo mới sau khi bị bụi bít lấp toàn bộ các lỗ chân lông, không còn khả năng cho các tuyến mồ hôi thực hiện chức năng thải độc.

Ngoài ra, bụi bám trên da cũng có thể gây tình trạng dị ứng da ở những người có cơ địa dị ứng, có thể biểu hiện dưới dạng ban đỏ từng nốt hoặc từng mảng da bị bong tróc.

Tim mạch

Theo nhiều nghiên cứu, bụi là yếu tố gián tiếp gây ra các bệnh lý về tim mạch như tăng huyết áp, viêm thành mạch dị ứng...

Vậy bảo vệ mình như thế nào?

Giải pháp cho cá nhân

Để phòng chống khói bụi,

• Sử dụng khẩu trang đúng cách khi đi ở nơi có ô nhiễm

• Tăng cường uống nước, khoảng 2,5 lít/ ngày.

• Tăng cường khả năng giải độc của da bằng cách:

Tích cực vận động, tập thể dục để làm thoát mồ hôi nhiều hơn.

Tắm hơi, tắm với nước muối magie sunphat loãng cũng là những cách hữu hiệu để có thể kích thích tuyến mồ hôi hoạt động hiệu quả và bài tiết chất thải cơ thể ra bên ngoài (tư vấn bác sĩ nếu có bệnh lý về thận hay tim khi thực hiện phương pháp này).

Làm sạch da bằng cách tắm nước ấm và hạn chế sử dụng xà phòng tắm để tránh làm bít kín các lỗ chân lông.

Ngoài ra trong gia đình cần chú ý: Hạn chế hút thuốc đặc biệt hút trong nhà, đóng cửa khi nhiều khói bụi.

Khi có bất kỳ biểu hiện bất thường nào về tai mũi họng, da, phổi... cần gặp bác sĩ để được ngay.

Giải pháp cho cộng đồng

Bên cạnh những giải pháp cho cá nhân và gia đình, cần có các giải pháp cho cộng đồng như sau:

• Sử dụng phương tiện giao thông công cộng, sử dụng xe cá nhân bằng xăng sinh học…

• Tăng diện tích trồng cây xanh;

• Sử dụng máy lọc không khí ở những nơi nồng độ bụi cao;

• Thiệt lập hệ thống mưa nhân tạo.

Giáo sư - TS. BS Phạm Thị Bích Đào

Chuyên gia Tai-Mũi-Họng, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội

Theo GiaDinh