Con hay bị mò cắn, mẹ chớ coi thường kẻo hại con cả đời

Bệnh nhi La Kim H. (10 tháng tuổi) được chuyển đến bệnh viện trong tình trạng sốt cao, môi khô se, mắt trũng, thở khò khè.. Cơ thể thấy có vết mò cắn ở bụng.

Bệnh nhi La Kim H., 10 tháng tuổi, trú tại xã Sinh Long, huyện Na Hang, tỉnh Tuyên Quang được chuyển đến bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang hôm 24.10, trong tình trạng sốt cao, môi khô se, mắt trũng, da niêm mạc nhợt, thở khò khè, phổi thông khí kém, tim nhịp nhanh... kiểm tra cơ thể thấy có một vết mò đốt ở bụng.

Con hay bị mò cắn, mẹ chớ coi thường

Sốt mò khó chẩn đoán, không phát hiện kịp thời có thể dẫn đến tử vong. Ảnh: VnExpress 

Gia đình bé H. cho biết, do nhà neo người, chỉ có hai mẹ con chăm nhau, nên khi đi làm ruộng, làm nương mẹ đều địu bé đi theo cùng. Khoảng hai tuần trước nhập viện, thấy bé tự nhiên bị sốt, nên gia đình cho ở nhà tự uống thuốc hạ sốt.

Thạc sĩ - bác sĩ Đỗ Thị Thu Giang, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang cho biết: Bệnh nhi H. được chẩn đoán sốt mò, suy đa phủ tạng tràn dịch đa màng, tiểu cầu, bạch cầu giảm, tiên lượng nặng.

Các bác sĩ đã dùng các thuốc kháng sinh kết hợp để điều trị cho bệnh nhi H. Hiện tại, bệnh nhi đã giảm sốt, tiếp tục được điều trị tích cực và theo dõi sát thể trạng tại phòng Cấp cứu của khoa Nhi, Bệnh viện đa khoa tỉnh Tuyên Quang, theo Thanh Niên.

Sốt mò lưu hành nhiều nhất ở khu vực Châu Á và Tây Thái Bình Dương, với các ổ dịch nhỏ rải rác trên các trảng bìa rừng, các rừng mới phá hoặc mới trồng, vùng giáp danh, nơi nhiều cây con bụi rậm, các bãi cỏ ven sông suối, trên nương rẫy, những điểm có bóng mát dâm và đất ẩm.

Việt Nam nằm trong vùng lưu hành của sốt mò. Các loài chuột và thú nhỏ – vật chủ ký sinh của ấu trùng mò đỏ – có mặt đông đúc và phân bổ rộng rãi ở nước ta. Bệnh sốt mò xuất hiện quanh năm nhưng chủ yếu về mùa mưa, từ tháng 5 đến tháng 10, cao điểm là các tháng 6-7. Mọi lứa tuổi đều có thể cảm nhiễm bệnh.

Phương thức lây truyền: Bệnh truyền sang người qua trung gian là ấu trùng mò; như vậy mò vừa là vật chủ vừa là vectơ truyền bệnh. Người bệnh không có khả năng truyền bệnh sang người khác.

Khi hút máu vật chủ có mang mầm bệnh, ấu trùng mò bị nhiễm O. tsutsugamushi. Ấu trùng mò 6 chân phát triển thành nymph 8 chân, rồi thành mò trưởng thành và đẻ trứng. Trứng nở thành ấu trùng đã mang sẵn mầm bệnh, ấu trùng này đốt và hút máu người và các con vật khác, làm lây nhiễm bệnh.

Ấu trùng là giai đoạn duy nhất có thể truyền bệnh sang người (nymph và mò trưởng thành sống trong đất và không hút máu các động vật khác).

Mò đỏ thường sống ở các bụi cây, bụi cỏ ẩm, nơi có bóng râm hoặc trong hang đá. Người có thể bị mò nhiễm bệnh đốt khi sinh hoạt lao động trong ổ dịch, phát rẫy làm nương, đi qua các vùng ven suối, ven sông, vào các hang đá, đi dã ngoại, ngồi, nằm nghỉ trên bãi cỏ…

Người bị nhiễm bệnh qua vết đốt của ấu trùng mò. Một khi bám vào người, ấu trùng mò thường đốt trong 2-3 ngày, đốt xong nó lại trở về mặt đất, trưởng thành và sinh sản ra thế hệ sau.

Sau khi đi qua da, O. tsutsugamushi nhân lên tại chỗ, tạo thành nốt sần, tiến triển thành nốt phỏng nước bằng hạt đỗ và vết loét hoại tử có vảy. Từ vết loét, Orientia tấn công hệ bạch huyết, gây viêm hạch tại chỗ, rồi viêm hạch toàn thân, gây sưng và đau hạch.

Orientia đồng thời đi vào máu, tới cư trú và phát triển trong tế bào nội mạc (lớp lót) của các mạch máu nhỏ ở tất cả các cơ quan như phổi, gan, lách, thận, não, tim, gây tổn thương các cơ quan này.

BS Trần Thu Thủy - Bệnh viện Nhi TW chia sẻ về các dấu hiệu lâm sàng điển hình khi bị sốt mò, bao gồm:

- Ủ bệnh kéo dài 6 – 21 ngày (trung bình 10 -12 ngày).

- Người bệnh sốt cao liên tục ≥ 38 – 40°C, kéo dài 2-3 tuần hoặc hơn nếu không điều trị.

- Có khi rét run 1-2 ngày đầu, kèm theo sốt thường có nhức đầu nặng, đau mỏi cơ.

- Đặc biệt, trên cơ thể người bệnh có nốt loét đặc trưng (điển hình của Sốt mò): Thường thấy ở vùng da mềm, ẩm, như bộ phận sinh dục, bẹn, nách, cổ…, đôi khi ở vị trí bất ngờ trong vành tai, rốn, mi mắt. Nốt loét thường không đau, đôi khi có thể gây ngứa, người bệnh thường chỉ có một nốt. Nốt phỏng ban đầu phát triển dần thành dịch đục trên nền sẩn đỏ, sau 4 – 5 ngày vỡ ra thành nốt có vẩy nâu nhạt hoặc sẫm.

Sau đó vẩy bong để lộ nốt loét đáy nông. Khi hết sốt, nốt loét liền dần. Một số bệnh nhân không có dấu hiệu nốt loét đặc trưng.

- Nổi hạch tại khu vực nốt loét khi bệnh nhân bắt đầu sốt hoặc sau đó 2-3 ngày. Hạch này hơi sưng và đau, là chỉ điểm tìm nốt loét.

- Trong tuần sốt đầu, bệnh nhân có thể ho nhiều, viêm phổi thường xuất hiện vào cuối tuần thứ hai.

- Nếu không được điều trị, sốt có thể kéo dài 2 tuần hoặc hơn rồi dần dần hạ trong vòng vài ngày. Nếu được điều trị sớm, bệnh nhân thường hết sốt sau 36 giờ và có thể hồi phục nhanh chóng.

- Trường hợp nặng có thể có tổn thương đa tạng: viêm cơ tim, trụy tim mạch, đông máu nội mạc rải rác, viêm phổi nặng, suy hô hấp…

BS Trần Thu Thủy cũng lưu ý, mọi người nên thường xuyên phát quang bụi rậm xung quanh nhà. Phun thuốc diệt mò, diệt chuột theo mùa. Khi đi làm rẫy, phát nương, đi rừng cần mặc quần áo dài tay có dây chun buộc chặt ở ống quần, mang giầy, đội mũ; tránh ngồi, nằm, phơi quần áo đặt balô trên bãi cỏ, gần bờ bụi, gốc cây và tẩm quần áo bằng thuốc diệt mò hoặc sử dụng các kem xua diệt mò.

Dũng Linh

Theo vietq