Nắng nóng, bỏng lại… tăng

Cứ vào mùa hè, khoa Bỏng của các bệnh viện lại tiếp nhận nhiều bệnh nhân cấp cứu. Có nhiều tác nhân gây bỏng. Điều đáng nói, nếu không biết sơ cứu, xử lý vết bỏng đúng cách dễ để lại những biến dạng cơ thể, gây tàn phế suốt đời, thậm chí có thể gây tử vong.

Nắng nóng, bỏng lại… tăng

Hình ảnh chân bệnh nhân L.T.Đ bị bỏng sau khi massage. Ảnh: BVCC

Trăm nẻo đường… bỏng

Từ đầu mùa hè đến nay, Khoa Bỏng (Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn) tiếp nhận cấp cứu, điều trị cho số lượng bệnh nhân bị bỏng, nhất là bỏng cồn tăng hơn so với bình thường. Những ngày cuối tháng 6 và đầu tháng 7/2018, hầu như ngày nào tại đây cũng tiếp nhận cấp cứu các bệnh nhân bị bỏng cồn khi nướng mực.

Điển hình là trường hợp bệnh nhân N.V (17 tuổi, ở Hoàng Mai, Hà Nội) được đưa vào viện trong tình trạng bị bỏng mặt, lưng ngực và hai tay với diện tích chiếm 40% cơ thể. Nguyên nhân do khi đang nướng mực, tưởng ngọn lửa đã tắt, V tiếp tục đổ thêm cồn vào khay nướng khiến ngọn lửa bùng lên, táp vào cơ thể, gây bỏng nặng...

BS Nguyễn Nam Giang, Phó Trưởng khoa Bỏng (Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn) cho biết, năm nào vào mùa hè, mùa du lịch biển cũng là thời điểm gia tăng các ca tai nạn bỏng cồn khi nướng mực, cá. Lửa cồn màu sáng trắng nên vào ban ngày thường nhìn không rõ.

Nhiều trường hợp lửa cồn vẫn đang cháy nhưng nhìn qua tưởng đã tắt nên tiếp cồn mới vào. Lập tức lửa bắt nhạy theo đường chảy của cồn, cháy sém vào tay người đổ. Thậm chí, nếu nạn nhân không bình tĩnh, càng hoảng loạn càng làm lửa cồn bùng lên, bắn ra xa ảnh hưởng đến cả những người xung quanh. Các trường hợp bỏng cồn thường bỏng ở vùng mặt, thân trước, tứ chi.

Theo báo cáo của Bệnh viện Bỏng Quốc gia, trung bình mỗi năm khám trên 12.000 lượt bệnh nhân, trong đó bệnh nhân bỏng chiếm 65%. Trong tổng số nạn nhân bỏng, trẻ em chiếm khoảng 50%. Mùa hè cũng là thời điểm trẻ dễ bị tai nạn bỏng do được nghỉ hè, bố mẹ đi làm không có người quản lý.

Bên cạnh đó, lứa tuổi 1-5 tuổi chiếm khoảng 50-60% số trẻ em bị bỏng. Đây là lứa tuổi trẻ rất hiếu động, thích khám phá tìm hiểu xung quanh nhưng lại chưa ý thức và chưa có khả năng phòng tránh các mối nguy hiểm. Trẻ em khi bị bỏng dù diện tích nhỏ cũng có thể gây rối loạn toàn thân, diễn biến bệnh thường phức tạp hơn, quá trình điều trị cũng gặp khó khăn hơn người lớn do các cơ quan chưa hoàn thiện.

Ngày 9/7, Bệnh viện Đa khoa Đức Giang cho biết, Bệnh viện vừa tiếp nhận một trường hợp bị bỏng sau khi đi… massage. Theo đó, tối 4/7, anh L.T.Đ (trú tại Việt Hưng, Long Biên, Hà Nội) nhập viện do vết bỏng nước sôi ở cẳng chân phải. Tình trạng bỏng độ 2-3 trên vùng cẳng bàn chân phải, đau rát, rối loạn nước và điện giải. Sau khi sơ cứu bệnh nhân được chuyển lên khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ để được điều trị.

Dù được thay băng và bôi mỡ bỏng hàng ngày, nhưng bệnh nhân vẫn có nguy cơ phải phẫu thuật ghép da và để lại sẹo xấu vùng bỏng do vết bỏng khá nặng. Hiện tại, vùng cẳng chân phải của bệnh nhân vẫn còn phỏng rộp, dự kiến sẽ phải chăm sóc tích cực trong vòng một tuần. Sau đó sẽ xét phẫu thuật và cắt lọc ghép da.

Khuyến cáo nào sau khi bị bỏng để không làm trầm trọng thêm?

Bỏng là loại bệnh lý rất nghiêm trọng, để lại di chứng lâu dài và rất tốn kém thời gian, tiền của. Có những trường hợp sau chữa bỏng, mặt mũi bị biến dạng, bệnh nhân phải tiến hành phẫu thuật tạo hình từ 5-7 lần. Tuy nhiên, theo PGS.TS Hồ Thị Xuân Hương (Bệnh viện Bỏng Quốc gia), hiện đang tồn tại rất phổ biến một quan niệm sai lầm trong việc cấp cứu nạn nhân bị bỏng ở cộng đồng.

Không ít bệnh nhân trước khi được đưa vào cấp cứu tại viện đều trải qua hành trình đắp lá, rắc vôi bột, rồi “làm mát” bằng nhựa chuối, dầu cá, mỡ trăn, thậm chí, cả nước mắm, kem đánh răng… không những không có tác dụng mà còn khiến tổn thương bỏng sâu hơn, nguy cơ nhiễm trùng lâu lành hơn.

Với những vết bỏng sâu thì các biện pháp này còn là yếu tố xúc tác mạnh gây hoại tử vết thương, đẩy nhanh đến những biến chứng nặng như: Sốc bỏng, nhiễm trùng máu, biến chứng ở nội tạng dẫn đến tử vong.

BS Hoàng Thị Phương Lan - Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ (Bệnh viện Đa khoa Đức Giang) khuyến cáo, ngay khi bị bỏng nước sôi, tốt nhất nên sơ cứu làm nguội vết thương nhanh chóng bằng cách để vùng bị tổn thương dưới vòi nước chảy ít nhất 5 phút hoặc ngâm ngay vùng bỏng nước sôi vào nước lạnh (16-20 độ C) trong vòng 15-20 phút cho đến khi cơn đau dịu bớt. Chẳng may vết bỏng ở những chỗ dễ đụng chạm, bạn có thể dùng một băng vải đắp lên vết bỏng tránh sự đụng chạm vào vết bỏng.

Việc băng bó giúp cho vết bỏng không tiếp xúc với không khí, giảm đau và bảo vệ mụn nước. Tuy nhiên cần chọn băng gạc phù hợp vệ sinh. Gạc quấn hờ, quấn lỏng quanh vết thương tránh tạo áp lực lên vùng da bị bỏng. Nếu không có băng đạt tiêu chuẩn thì tốt nhất là giữ nguyên vùng da bị bỏng, tránh đụng chạm. Sau đó, đưa nạn nhân đến các cơ sở y tế uy tín, không nên tự điều trị hoặc đến các thầy lang để chữa bỏng.

BS Lê Quốc Chiểu, Bệnh viện Bỏng Quốc gia cho rằng, bỏng là tai nạn có thể phòng tránh, phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh” hoàn toàn đúng. Chính vì vậy, cần trang bị những kiến thức, kỹ năng cơ bản về dự phòng bỏng, đừng để bị bỏng vì thiếu hiểu biết. Hầu hết các nguyên nhân dẫn đến trẻ em bị bỏng là do sự bất cẩn của người lớn, trẻ không có lỗi.

Các bậc cha mẹ có con nhỏ nên xem xét cẩn thận mọi thứ quanh nhà, sắp xếp vị trí hợp lý, từ phích nước trở đi, chuyển ổ điện lên cao… Nếu có chỗ để riêng những thứ dễ gây bỏng (như: Phích nước, bếp gas, bàn là...) thì càng tốt. Trong xây dựng, không nên để đường dây điện quá thấp, không nên xây nhà dưới tầm ảnh hưởng của đường dây cao thế...

BS Phương Lan cho biết, một ngày sau khi bị bỏng, bạn có thể rửa vết bỏng nước với xà phòng cùng với nước lạnh hoặc một dung dịch nước muối sinh lý. Rửa vết bỏng mỗi ngày một lần, lau vết bỏng cho khô sau khi rửa.

Theo GiaDinh