10 ngày tới nắng nóng sẽ tạm thời gián đoạn, trời có lúc dịu mát

Bên cạnh đó, TS Nguyễn Đăng Quang cho biết, trong các tháng chính hè, nền nhiệt độ trên phạm vị toàn quốc có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5 - 1 độ C nắng nóng kéo dài.

 TS Nguyễn Đăng Quang, Phó trưởng phòng Dự báo Khí tượng Hạn vừa, Hạn dài, Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương có những chia sẻ về tình hình nắng nóng

Chào ông, đợt nắng nóng kéo dài nhiều nơi trên phạm vi cả nước đã xảy ra, ông có thể điểm lại một số diễn biến chính và đặc điểm nổi bật về tình hình nắng nóng, hạn hán trong tháng 5 vừa qua?

Theo thông tin từ Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, đặc điểm khí tượng thủy văn đáng quan tâm trong tháng 5/2015 trên phạm vi toàn quốc đó là tình trạng nắng nhiều, mưa ít, trong đó đặc biệt nghiêm trọng là sự xuất hiện của đợt nắng nóng gay gắt diện rộng tại Bắc Bộ và Trung Bộ. Nền nhiệt độ trung bình tháng 5/2015 trên phạm vi toàn quốc phổ biến ở mức cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ 2-3oC. Riêng phía Nam Bắc Bộ và khu vực từ Nghệ An đến Quảng Trị cao hơn nhiều so với TBNN cùng thời kỳ, chênh lệch nhiệt độ so với giá trị TBNN phổ biến từ 3-4oC.

Tháng 6, miền Bắc sẽ có nhiều đợt nắng nóng (Ảnh minh họa)

Tại Bắc Bộ, đỉnh điểm của đợt nắng nóng xuất hiện từ ngày 28-30/5, với nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến ở mức 38-40oC. Nhiều nơi ở phía nam khu vực Bắc Bộ đã ghi nhận được giá trị nhiệt độ kỷ lục trong cùng thời kỳ như Chi Nê (Hòa Bình - 40,6oC ngày 29/5), Vĩnh Yên (40,1oC ngày 29/5), Hà Đông (40,0oC ngày 28/5), Sơn Tây (40,0oC ngày 28/5), Bắc Giang (38,0oC ngày 29/5), Hải Dương (38,3oC ngày 28/5), Hưng Yên (39,3oC ngày 29/5), Nho Quan (41,5oC ngày 30/5), Phủ Lý (40,1oC ngày 29/5).

Các tỉnh miền Trung từ Nghệ An đến Phú Yên, nắng nóng đặc biệt gay gắt liên tục duy trì suốt từ ngày 14/5 cho tới nay, đạt cấp độ rủi ro thiên tai cấp 2-3. Nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến ở mức 36-39oC. Cao điểm của đợt nắng nóng này là từ ngày 26-31/5 với nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến 39-41oC, một số nơi trên 42oC. 

Nhiệt độ ở nhiều nơi thuộc Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ đã vượt giá trị lịch sử trong tháng 5 như: Như Xuân (41,9oC ngày 29/5), Tĩnh Gia (40,8oC ngày 30/5), Quỳ Châu (41,5oC ngày 29/5), Quỳ Hợp (42,6oC ngày 30/5), Tây Hiếu (42,0oC ngày 29/5),  Hương Khê (42,1oC ngày 30/5), Kỳ Anh (40,5oC ngày 30/5), Tuyên Hóa (40,5oC ngày 30/5), Ba Đồn (40,7oC ngày 29/5), Đông Hà (42,0oC ngày 30/5), Khe Sanh (37,5oC ngày 30/5). Dòng chảy trên phần lớn các sông ở Trung Bộ và khu vực Tây Nguyên thiếu hụt so với TBNN từ 30-50%, riêng trên sông Cái Nha Trang thiếu hụt trên 90%. Trong tháng cũng đã xuất hiện mực nước thấp kỷ lục trên sông Mã, sông Cả, sông Cái Nha Trang. Tình hình khô hạn thiếu nước tiếp tục xảy ra ở các tỉnh Trung Bộ, Nam Trung Bộ, trong đó thiếu nước đặc biệt nghiêm trọng được ghi nhận tại các tỉnh từ Khánh Hòa đến Ninh Thuận.

Ông có cảnh báo gì về xu thế nắng nóng và hạn hán trong thời gian tới?

Trong thời gian tới, nắng nóng tại Bắc Bộ, Trung Bộ và khô hạn, thiếu nước ở Trung Bộ sẽ tiếp tục diễn ra. Dưới tác động của hiện tượng El Nino nên các khu vực của nước ta trong các tháng 6-8/2015 sẽ có nền nhiệt độ cao hơn TBNN, lượng mưa và dòng chảy thiếu hụt nhiều so với TBNN. 

Cụ thể hơn, trong nhận định ngắn hạn (10 ngày, từ ngày 03-12/06/2015) của Trung tâm Dự báo KTTV Trung ương thì tại khu vực Bắc Bộ, nắng nóng sẽ tạm thời gián đoạn, thời tiết có dịu mát hơn trong các ngày 05-06/06 và 10-11/06, nhiệt độ cao nhất ngày nắng nóng phổ biến từ 35-38oC, một số nơi trên 38oC. Cần đề phòng khả năng xuất hiện mưa dông kèm theo tố, lốc và gió giật mạnh vào chiều tối đến đêm, đặc biệt là ở khu vực vùng núi, trung du trong những ngày gián đoạn nắng nóng. 

Cũng trong thời kỳ 10 ngày tới, nắng nóng tiếp tục duy trì trên diện rộng ở Bắc Trung Bộ và Trung Trung Bộ với nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến từ 36-39oC, có nơi trên 40oC, đạt cấp độ rủi ro thiên tai cấp 1-2. Khu vực Nam Trung Bộ có thời tiết phổ biến ít mưa, ngày nắng nóng. 

Mực nước trên các sông ở khu vực Trung Bộ và Tây Nguyên xuống dần và ở mức thấp, trên một số sông ở khu vực có khả năng xuất hiện mực nước thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc cùng thời kỳ hoặc thấp nhất lịch sử. Dòng chảy trung bình trên phần lớn các sông chính ở Trung Bộ và Tây Nguyên thiếu hụt so với TBNN từ 50-70%, riêng trên sông Cái tại Nha Trang thiếu hụt trên 80%. Khô hạn và thiếu nước nghiêm trọng tiếp tục xảy ra trên diện rộng ở các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận và có xu hướng mở rộng ra khu vực Trung Trung Bộ với cấp độ rủi ro thiên tai cấp 2-3.

Nhận định xa hơn một chút, trong các tháng chính hè (6-8/2015), nền nhiệt độ trên phạm vi toàn quốc phổ biến cao hơn TBNN từ khoảng 0,5-1,0o C. Lượng mưa từ tháng 6-8/2015 ở các tỉnh Trung Bộ phổ biến ở mức thấp hơn TBNN. Lượng dòng chảy trên các sông ở Trung Bộ, Tây Nguyên tiếp tục thiếu hụt so với TBNN từ 30-60%, riêng các tỉnh ở Nam Trung Bộ thiếu hụt từ 60-95%. Ở hạ lưu nhiều sông sẽ xuất hiện mực nước thấp nhất trong chuỗi số liệu quan trắc cùng thời kỳ hoặc thấp nhất lịch sử. Tình trạng hạn hán sẽ xảy ra trên diện rộng ở Trung Bộ, đặc biệt tại một số huyện thuộc các tỉnh Nam Trung Bộ có thể ở mức khốc liệt với cấp độ rủi ro thiên tai cấp 3. Tình trạng thiếu nước, khô hạn ở Trung Bộ, đặc biệt là ở các tỉnh Trung và Nam Trung Bộ nhiều khả năng sẽ chỉ được cải thiện cho tới những ngày đầu tháng 9/2015.

Theo TTVN