Cảnh báo sa tế có thể gây hại

 Sa tế là loại gia vị không thể thiếu trong các món thịt nướng và lẩu, nước lèo. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nếu sử dụng sa tế không rõ nguồn gốc, không biết cách bảo quản thì sa tế cũng có thể gây tổn thương cho gan, thận dẫn tới ung thư.

Theo các chuyên gia, nguyên liệu chính để làm sa tế là ớt bột chưng với dầu và một số gia vị khác. Thời gian qua nhiều mẫu ớt bột được chứng minh có chứa chất RhodamineB gây nguy cơ ung thư cao. Vì vậy, sa tế cũng có nguy cơ nhiễm chất này. Mặt khác, ớt bột là thành phần chính tạo màu sắc đỏ, độ cay. Nhưng hầu hết các nhà sản xuất sa tế đều không công bố nguồn gốc loại ớt, thậm chí có loại còn không có tên cơ sở sản xuất hoặc nhập nhèm hạn sử dụng... cho thấy độ an toàn của sa tế thấp.

                                  Cảnh báo sa tế có thể gây hại cho gan. Ảnh minh họa

Theo TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ sinh học thực phẩm, nguy cơ gây hại của sa tế với cơ thể còn ở chỗ dầu ăn dùng để chiên ớt và các thành phần khác rất dễ bị ôxy hóa, nếu không được bảo quản đúng sẽ gây ra các mầm bệnh. Về cảm quan, sa tế có màu đỏ (trên thị trường nhiều hũ sa tế có màu nâu đỏ), khi cho phụ gia khác có thể biến màu, biến chất gây độc hại cho cơ thể. Nếu sử dụng sản phẩm không an toàn lâu ngày, hóa chất độc hại sẽ tích tụ trong cơ thể gây ra bệnh mãn tính như tổn thương gan, thận và dẫn đến ung thư. Với những người cơ địa yếu, gan kém, sự đào thải qua gan kém có thể bị ngộ độc cấp tính.

Ngoài ra, khâu bảo quản sa tế cũng rất quan trọng. Nếu người dùng mua sản phẩm được sản xuất đúng mà dùng sai hay không biết bảo quản thì vẫn biến sản phẩm thành không chất lượng. Người tiêu dùng mở nắp hũ sa tế, dùng không hết, bảo quản kém trong thời gian dài cũng khiến các thành phần bị biến đổi hoặc khi lấy ra dùng có thể bị dây các loại thức ăn khác hay nước lạnh vào khiến sa tế dễ bị thiu, lần ăn sau dễ mắc các bệnh tiêu chảy...

TS Nguyễn Thanh Phong, Phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế khuyến cáo, người tiêu dùng hãy thận trọng khi lựa chọn phụ gia thực phẩm và chỉ nên chọn những loại phụ gia đã có công bố rõ ràng về nguồn gốc, xuất xứ, thành phần để đảm bảo an toàn khi sử dụng.

                    Người tiêu dùng nên cân nhắc chọn lựa sa tế chất lượng. Ảnh minh họa

Theo quy định của Bộ Y tế, nếu thực phẩm hay phụ gia thực phẩm mà không có nhãn mác tiếng Việt không rõ nguồn gốc xuất xứ thì không nên sử dụng. Mua sa tế nên chọn loại có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, dùng đúng hạn sử dụng. Khi đã mở nắp hũ sa tế không nên để lâu quá 1 tháng. Nếu mở hũ sa tế thấy có mùi khó chịu, màu sắc sẫm, không tươi thì không nên dùng.

Sa tế sử dụng ớt bột sẽ có nguy cơ nhiễm chất gây ung thư RhodamineB; dầu ăn dùng để chiên ớt và các thành phần khác rất dễ bị oxy hóa… và đặc biệt, nếu không được bảo quản đúng sẽ gây ra các mầm bệnh tật.

GS.VS Đái Duy Ban, nguyên Giám đốc Trung tâm Hóa sinh ứng dụng (Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho biết, theo logic rất nhiều mẫu ớt bột được chứng minh có chứa chất gây nguy cơ ung thư cao Rhodamine B thì sa tế cũng sẽ có nguy cơ nhiễm chất này.Bởi thành phần chính của sa tế là ớt bột chưng với dầu, nước và một số gia vị khác.

Trong đó ớt bột là thành phần chính tạo nên màu sắc đỏ và độ cay của sa tế. Hầu hết các nhà sản xuất loại thực phẩm này đều không công bố nguồn gốc loại ớt trong thành phần sa tế đến người sử dụng.Thậm chí có những loại không có tên cơ sở sản xuất hoặc nhập nhèm hạn sử dụng... Điều này cho thấy độ an toàn, tin tưởng của sản phẩm càng thấp.

Còn TS Đỗ Văn Chương, Giám đốc Trung tâm Công nghệ Sinh học và Vệ sinh An toàn Thực phẩm (Đại học Kinh tế Kỹ thuật Công nghiệp) cho rằng, trong dầu ăn có chứa các axit béo không no và no. Dầu ăn khi đã được chiên cùng với ớt bột, nước và các chất khác để lâu sẽ xảy ra hiện tượng oxy hóa. Khi dầu ăn bị oxy hóa sẽ không giữ được các đặc trưng ban đầu của gia vị sa tế nữa.

Cụ thể như dầu ăn sẽ tạo ra các chất để tác dụng với ớt, nước... tạo ra mùi khó chịu, không còn thơm như ban đầu. Đồng quan điểm GS Ban cho rằng, các axit sẽ tạo ra các sản phẩm oxy hóa bậc cao như andehit, xêtôn, peroxit...

Các chất này tạo ra các gốc tự do, khi ăn vào cơ thể sẽ tạo ra các mầm mống nguy cơ ung thư. Ngoài ra, hiện nay còn tồn tại tình trạng nhà sản xuất đúng nhưng người dùng kém hiểu biết khiến sản phẩm không chất lượng.

Tình trạng dùng sa tế trong thời gian dài, đã mở nắp nhưng không dùng hết trong một lần, lại bảo quản kém cũng khiến các thành phần bị biến đổi. Hoặc khi lấy ra dùng có thể bị dây các loại thức ăn khác hay nước lạnh vào khiến sa tế dễ bị thiu, lần ăn sau dễ mắc các bệnh tiêu chảy...

                                                                           Theo Liên Bảo (NTD)