Lộ tài liệu về cách IS xây dựng nhà nước

Tài liệu cho thấy tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng phác thảo sơ bộ cấu trúc của một quốc gia Hồi giáo, với đầy đủ cơ quan dân sự, chính phủ vùng và các cấp kiểm soát kinh tế.

Guardian ngày 7/12 tiết lộ tài liệu nội bộ của IS dài 24 trang. Nó cho thấy cách thức nhóm khủng bố lên kế hoạch xây dựng một "nhà nước" hoàn chỉnh ở Iraq và Syria, với các cơ quan cai trị, một ngân hàng và chương trình kinh tế tự cung tự cấp. Tài liệu do một thương nhân làm việc với IS chuyển cho nhà nghiên cứu học thuật Aymenn al-Tamimi, người đã biên dịch các thông tin về IS cho công chúng. 

Văn bản hé lộ kế hoạch của IS khi thiết lập mối quan hệ với các nhóm bên ngoài, hoạt động tuyên truyền toàn diện, và việc kiểm soát dầu, khí đốt cùng các mặt hàng quan trọng khác.

Theo Guardian, IS viết tài liệu này vào khoảng tháng 7 tới tháng 8/2014. Nó được gọi là "nguyên tắc trong quản lý nhà nước". Văn bản cho thấy tham vọng và cách thức mà tổ chức khủng bố tự quản khi chúng là nhóm thánh chiến giàu nhất và tàn độc nhất trên thế giới trong 50 năm qua.

IS từng thề rằng nhóm sẽ thực hiện quy tắc bạo lực tàn bạo. Tuy nhiên, trong tài liệu khác do Guardian thu thập, nhóm khủng bố lại tạo dựng hình ảnh một tổ chức có đủ các mảng như sức khỏe, y tế, giáo dục, thương mại, thông tin liên lạc và công việc. Tóm lại, IS đang xây dựng một "nhà nước".

Tài liệu được coi là văn bản nền móng để đào tạo “lực lượng chủ chốt của bộ máy cai trị” sau khi thủ lĩnh Abu Bakr al-Baghdadi tuyên bố thành lập “vương quốc” tại Iraq và Syria vào ngày 28/6/2014. Văn bản phác thảo cách IS thành lập các cơ quan, gồm mảng giáo dục, tài nguyên thiên nhiên, công nghiệp, quan hệ đối ngoại, quan hệ công chúng và trại quân sự.

Phiến quân IS ở Raqqa, Syria. Ảnh: AP

Theo đó, IS sẽ xây dựng các trại huấn luyện riêng cho phiến quân và những "chiến binh" kỳ cựu. Những tay súng kỳ cựu sẽ được tham dự khóa bồi dưỡng 2 tuần/năm để học “nghệ thuật mới nhất trong việc sử dụng vũ khí, kế hoạch quân sự và công nghệ quân sự”.

Ngoài ra, tài liệu của IS cũng bình luận chi tiết về công nghệ của “kẻ địch” và “cách chiến binh có thể thực hiện để tận dụng lợi thế”.

Không những vậy, tài liệu viết dưới tên tác giả Abu Abdullah (tên tiếng Ai Cập) còn nêu đề xuất xây dựng một bộ phận quản lý các trại quân sự. Đây là một kế hoạch phức tạp. Theo mô tả của IS, nó vượt quá khả năng của al-Qaeda tại Afghanistan trong thời gian nhóm này âm mưu tiến hành vụ khủng bố nước Mỹ ngày 11/9/2001. Tuy nhiên, Abu Abdullah nói rõ, nhóm có ý định thực hiện kế hoạch đó từ giữa tới cuối năm 2014.

Tài liệu cũng là bằng chứng đầu tiên cho thấy IS luôn muốn huấn luyện trẻ em về kỹ thuật chiến tranh. Chiến dịch tuyên truyền của IS trong năm nay thể hiện rõ ràng rằng chúng đang huấn luyện trẻ em, thậm chí còn cho trẻ em bắn tù nhân. Nhóm cực đoan muốn đào tạo các em "sử dụng vũ khí hạng nhẹ" và "những cá nhân xuất sắc" sẽ "được chọn để thực hiện nhiệm vụ an ninh, gồm kiểm tra, tuần tra".

Văn bản còn nói rõ IS cần đạt tới "nền văn hóa thống nhất, gồm người nước ngoài và người bản địa", "cần tự túc bằng cách thiết lập các nhà máy phục vụ quân sự và sản xuất thức ăn", tạo "vùng an toàn độc lập"...

Charlie Winter, một nhà nghiên cứu cao cấp của Đại học bang Georgia (Mỹ), cho rằng: "Khác với hình ảnh của một đạo quân gồm những kẻ cuồng tín khát máu, IS là một tổ chức cực kỳ phức tạp và có cơ sở hạ tầng được quy hoạch kỹ lưỡng phía sau”. Còn Trung tướng Graeme Lamb, cựu lãnh đạo của lực lượng đặc nhiệm Anh nhận xét, tài liệu là lời cảnh báo đối với chiến lược quân sự của các nước phương Tây hiện nay.

Theo Hải Anh (Zing)